MOTIVERING Juridische gronden ● het decreet Bestuursdecreet van 7 december 2018 betreffende de openbaarheid van bestuur ● het decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017, in het bijzonder deel 2, titel 7 betreffende het bestuurlijk toezicht ● het decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017, in het bijzonder deel 2, titel 1, hoofdstuk 1, afdeling 3, over de bevoegdheden van de gemeenteraad ● het decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017, in het bijzonder deel 2, titel 1, hoofdstuk 2, afdeling 3, over de bevoegdheden van het college van burgemeester en schepenen ● het besluit Vlaamse Codex Wonen van 2021, boek 2, titel 4, betreffende de subsidiëring van intergemeentelijke projecten ter ondersteuning van het lokaal woonbeleid tot oprichting van het intergemeentelijke samenwerkingsverband IGSW Woonfocus 2.0 volgens het Besluit Vlaamse Codex Wonen van 2021, met als werkingsgebied Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren en Maasmechelen, en als projectuitvoerder vzw Stebo ● de gemeenteraadsbeslissing van 27 juni 2019 waarin het projectplan IGSW Woonfocus 2.0 werd goedgekeurd, goedgekeurd door de Minister van Wonen op 12 december 2019. De herziening van dit projectplan werd goedgekeurd door de gemeenteraad van 30 juni 2022 en goedgekeurd door de minister op 13 december 2022 ● het besluit van de Vlaamse Regering van 14 maart 2025 tot wijziging van het Besluit Vlaamse Codex Wonen van 2021, wat betreft het lokaal woonbeleid, in het bijzonder de invoering van een nieuw subsidiekader voor intergemeentelijke samenwerkingsprojecten rond woonbeleid ● het collegebesluit van 26 juni 2025 tot principiële goedkeuring van de verlenging van de intergemeentelijke samenwerking tussen de gemeenten Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren en Maasmechelen en de projectuitvoerder Stebo vzw, van het ontwerp-projectplan en van de ontwerpbegroting die voorziet in een jaarlijkse cofinanciering door de gemeente Feiten en context Lopende samenwerking De gemeenten Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren en Maasmechelen werken al gedurende enkele opeenvolgende projectperiodes samen aan lokaal woonbeleid via een intergemeentelijk samenwerkingsverband. De eerste samenwerking werd opgezet in 1996, toen gericht op de verbetering van de woningen in de tuinwijken van voormalige mijngemeenten. In 2011 werd de samenwerking verdergezet onder de naam Woonfocus, met Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren, Maasmechelen, Leopoldsburg en Hoeselt. Leopoldsburg stapte in 2013 uit dit samenwerkingsverband; Hoeselt sloot in 2017 aan bij de intergemeentelijke samenwerking in Haspengouw. De drie gemeenten Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren en Maasmechelen zetten sinds 2017 hun samenwerking verder onder de naam IGSW Woonfocus 2.0, steeds binnen de opeenvolgende subsidiekaders voor lokaal woonbeleid. Dit gebeurt formeel via de interlokale vereniging met gemeenten Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren en Maasmechelen, en projectuitvoerder Stebo. Nieuw regelgevend kader Op 14 maart 2025 besliste de Vlaamse Regering over de invoering van een aangepast subsidiekader voor intergemeentelijke projecten ter ondersteuning van het lokaal woonbeleid voor de projectperiode 2026-2031. Door deze beslissing kan een verderzetting van de intergemeentelijke samenwerking ook in de toekomst aanspraak maken op een jaarlijkse Vlaamse subsidie. Deze subsidie bedraagt voor IGSW Woonfocus 2.0 minimaal 123.500 euro, en maximaal 141.500 euro indien eigen initiatieven voorgesteld worden voor de periode 2026-2031, onder voorbehoud van goedkeuring van het projectplan door de gemeenteraden, de projectuitvoerder en door de minister van Wonen. Tijdens de stuurgroep en het beheerscomité van het IGSW Woonfocus 2.0 op 13 maart 2025 lieten de vertegenwoordigers van de gemeenten Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren en Maasmechelen verstaan dat een nieuw projectvoorstel uitgewerkt kan worden door de projectuitvoerder voor de periode 2026-2031. In voorbereidende gesprekken met de medewerkers van de Team Ruimtelijk Beheer & Woonbeleid, werd een ontwerp projectplan opgesteld en een taakverdeling overeengekomen. Een selectie van eigen initiatieven werd overeengekomen. Op 27 mei 2025 vond een verkennend overleg plaats tussen de initiatiefnemers en Wonen in Vlaanderen waarbij de eigen initiatieven en het plan van aanpak inhoudelijk werden besproken. Het verslag ervan werd bezorgd aan Wonen in Vlaanderen op 2 juni 2025. Het agentschap had geen opmerkingen bij het verslag. Op basis van deze gesprekken, de ingeschatte tijdsinvestering en de taakverdeling tussen gemeente en Stebo vzw, werd een begroting opgemaakt door de initiatiefnemer Stebo vzw. Om de totale kosten van het project te dragen, is naast subsidie van de Vlaamse overheid, cofinanciering van het Energiehuis Limburg ook cofinanciering door de betrokken gemeenten nodig. De colleges van de drie betrokken gemeenten (26 juni 2025) keurden principieel de verlenging, het ontwerp-projectplan en de ontwerpbegroting goed. Het definitieve projectplan dient goedgekeurd te worden door de gemeenteraden van de betrokken gemeenten in het IGS en door de Raad van Bestuur van de projectuitvoerder Stebo vzw uiterlijk 30 september, en moet ingediend worden bij Wonen in Vlaanderen, ook uiterlijk 30 september 2025. Eventuele besluiten van de gemeenteraad kunnen later bezorgd worden aan het agentschap, uiterlijk 31 oktober 2025. Projectplan en subsidiëring Het nieuwe BVR lokaal woonbeleid 5.0 bouwt voort op de drie (Vlaamse) beleidsprioriteiten uit de vorige projectperiode, zijnde: ● De gemeente zorgt voor een divers en betaalbaar woonaanbod in functie van de woonnoden; ● De gemeente werkt aan de kwaliteit van het woningpatrimonium en de woonomgeving; ● De gemeente informeert, adviseert en begeleidt inwoners met vragen over wonen. Bij de uitvoering van deze beleidsprioriteiten wordt bijzondere aandacht besteed aan: ● de meest woonbehoeftige gezinnen en alleenstaanden; ● transversale en bovenlokale thema’s die raakpunten hebben met wonen. Binnen dit kader worden basisinitiatieven geformuleerd die verplicht uitgevoerd worden in alle gemeenten en basisinitiatieven die verplicht zijn voor gemeenten in een intergemeentelijk samenwerkingsverband. In ruil voor de uitvoering van deze initiatieven ontvangen de deelnemende gemeenten een basissubsidie, berekend op basis van het aantal private huishoudens en het aandeel huurwoningen binnen het werkingsgebied. Voor Woonfocus betekent dit een Vlaamse basissubsidie van 123.500 euro per jaar. De verplichte basisinitiatieven zijn een verderzetting van de huidige werking rond woonbeleid in de gemeente. De gemeente dient hiervoor expliciet haar engagement uit te spreken. Daarnaast biedt het BVR lokaal woonbeleid 5.0 de mogelijkheid om eigen initiatieven op te nemen in het projectplan, mits het opstellen van een plan van aanpak. Deze initiatieven worden forfaitair gesubsidieerd, afhankelijk van het aantal deelnemende gemeenten aan het IGS. Voor Woonfocus betekent dit een bijkomende Vlaamse subsidie voor eigen initiatieven van 18.000 euro per jaar. De voorgestelde eigen initiatieven in het plan van aanpak voor de periode 2026-2031 zijn afgestemd op concrete woonthema’s en uitdagingen op het grondgebied van de deelnemende gemeenten. Voor onze gemeente worden volgende eigen initiatieven opgenomen in het projectplan: ● Faciliteren van betaalbaar wonen voor kwetsbare inwoners ● Toepassen van en informeren over het lokale kader voor de huisvesting van tijdelijke (buitenlandse) arbeidskrachten ● Werken aan kwaliteitsvolle kamerwoningen op wenselijke locaties ● (Onderzoek naar) een verplicht CA voor huurwoningen ● Afsprakenkader woonmaatschappij PLUS ● Technisch advies voor inwoners (individueel) ● Informeren en ondersteunen van kwetsbare inwoners bij het uitoefenen van hun woonrechten (individueel en collectief) Deze initiatieven zijn de verderzetting en uitdieping van bestaande werkzaamheden rond lokaal woonbeleid. Energiehuizen Volgens het BVR betreffende de Energiehuizen zijn gemeenten verplicht om een energieloket aan te bieden aan hun inwoners. Waar het tot nu toe aanbevolen was om dit te combineren met een woonloket, wordt er in het nieuwe BVR lokaal woonbeleid verplicht om vanaf 1/1/2028 in elke gemeente een geïntegreerd woon- en energieloket te voorzien.
In het IGSW Woonfocus 2.0 is sinds de vorige projectperiode reeds een dergelijk geïntegreerd woon- en energieloket operationeel. Hier staat een cofinanciering van het Energiehuis tegenover. Begroting Op basis van de voorbereidende gesprekken met de gemeenten en het verkennend overleg met Wonen in Vlaanderen werd door initiatiefnemer Stebo vzw een ontwerpbegroting opgesteld voor de projectperiode 2026-2031. Voor de berekening van de personeelsinzet werd het aantal benodigde netto mensdagen per medewerkersprofiel ingeschat, op basis van de taken die door de projectuitvoerder zullen worden opgenomen. Deze werden aangevuld met mensdagen voor omkaderend personeel, alsook tijdsinzet voor projectuitvoering, -rapportage en -opvolging, overleg, afstemming en opleiding. Daarnaast werden de werkingskosten berekend. Dit resulteerde in een totaalkost voor de uitvoering van zowel de basisinitiatieven als de eigen initiatieven. Om de totale kosten van het project te dragen, is naast de subsidie van de Vlaamse overheid (onder voorbehoud van goedkeuring van het projectplan) en de bijdrage van het Energiehuis voor de uitvoering van het geïntegreerd woon- en energieloket, ook cofinanciering door de betrokken gemeenten nodig. De ontwerpbegroting vertrekt van een verdeelsleutel voor de gemeentelijke cofinanciering, waarbij rekening wordt gehouden met het aantal mensdagen dat per gemeente nodig is voor de uitvoering van de taken door de projectuitvoerder. Deze taakverdeling werd vastgelegd tijdens de voorbereidende overlegmomenten tussen de gemeenten en de projectuitvoerder. In onze gemeente werd bijkomende inzet gevraagd voor het uitvoeren van technisch advies en woningcontroles in het kader van de (toekomstige) verplichting van het conformiteitsattest. Dit valt buiten het gewone aanbod in deze IGS-werking, omdat deze vraag enkel gesteld werd door de gemeenten Heusden-Zolder en Houthalen-Helchteren, maar niet in Maasmechelen. De werklast van dit initiatief is daarbij afhankelijk van de gekozen modaliteiten van een gemeentelijk reglement dat het CA verplicht. Om een onevenredige situatie te vermijden, werden de kosten voor deze opdracht niet in de normale begroting opgenomen voor het hele IGS, maar toegevoegd aan een uitbreiding bij de begroting. Op die manier wordt dit bedrag volledig doorgerekend aan de gemeente. Subsidieaanvraag De subsidieaanvraag werd opgesteld op basis van het sjabloon dat door Wonen in Vlaanderen ter beschikking werd gesteld. Volgende items werden opgenomen: ● een beschrijving van het werkingsgebied van het project; ● een engagementsverklaring van de deelnemende gemeenten voor de uitvoering van de basisinitiatieven; ● een plan van aanpak voor de gekozen eigen initiatieven; ● de ledenlijst van de stuurgroep; ● een bewijs van oprichting van het intergemeentelijk samenwerkingsverband. De opvolging en rapportage van het project gebeurt conform het BVR lokaal woonbeleid, via een stuurgroep waarin minstens één mandataris per gemeente zetelt. Deze stuurgroep komt verplicht tweemaal per jaar samen. De gemeenten van het samenwerkingsverband leggen het projectplan met bijhorend financieringsplan ter goedkeuring voor aan hun respectieve gemeenteraden. Stebo vzw legt het plan voor aan haar Raad van Bestuur. Adviezen Team Financiën: 1 september 2025 - gunstig onder voorbehoud van goedkeuring van het volgende meerjarenplan. Argumentatie De lopende projectwerking heeft bijgedragen aan het opmaken van een visie op wonen, het faciliteren van betaalbaar en divers woonaanbod, en aan de versterking en uitbouw van de gemeentelijke werking zoals de dienstverlening aan de burgers via de loketwerking, de systematisering van de woonkwaliteitsbewaking en het leegstandsbeleid. Het intergemeentelijk samenwerkingsverband kan beroep doen op een projectuitvoerder zoals vzw Stebo, dat een team van experten ter beschikking stelt voor de uitvoering van de afgesproken werkzaamheden, zoals vastgelegd in het projectplan en zoals overeengekomen in de taakverdeling tussen projectuitvoerder en de gemeente. Het projectdossier, dat opgemaakt werd in overleg met de gemeenten en de projectuitvoerder volgens de modaliteiten van Wonen in Vlaanderen, en dat de volgende zaken bevat: subsidieaanvraag voor een intergemeentelijk project ter ondersteuning van het lokaal woonbeleid 2026-2031 met daarin het engagement voor het uitvoeren van de basisinitiatieven, plan van aanpak met overzicht van de eigen initiatieven, de ledenlijst van de stuurgroep, het bewijs van de oprichting van het intergemeentelijk samenwerkingsverband en de financiële begroting van het hele IGS voor de projectperiode 2026-2031. Op 27 mei 2025 vond het verkennend overleg plaats, waarbij vertegenwoordigers van de projectuitvoerder, de gemeenten en Wonen in Vlaanderen aanwezig waren, en waar de eigen initiatieven en het plan van aanpak uitvoerig besproken werden. De initiatieven zullen steeds uitgevoerd worden in samenspraak tussen gemeente en projectuitvoerder waarbij de gemeente steeds de regierol opneemt en de projectuitvoerder de rol van uitvoerder. De rapportage van het project, conform het BVR lokaal woonbeleid, wordt opgevolgd door een stuurgroep waarin minstens één mandataris per gemeente is vertegenwoordigd. De stuurgroep komt verplicht minimaal tweemaal per jaar samen. De ontwerpbegroting voor het intergemeentelijk samenwerkingsverband voor de volgende 6 kalenderjaren, die uitgaat van een verdeelsleutel voor de verdeling van de gemeentelijke cofinanciering à rato van het aantal benodigde mensdagen voor deze gemeente, en die een inschatting maakt van de Vlaamse financiering volgens het nieuwe BVR Lokaal Woonbeleid en de cofinanciering door het Energiehuis maakt deel uit van de beslissing. De gemeenten dienen het projectplan 2026-2031 met bijhorend financieringsplan ter goedkeuring voor te leggen aan hun respectieve gemeenteraden, en de vzw Stebo aan haar Raad van Bestuur. Financiële gevolgen Uitgaven: Budget 2026-2031 uit ontwerp meerjarenplanning. Registratiesleutel: GEMEENTE/GBB/03 Grondgebied/0629-00 Overig woonbeleid/64910000/64 Budgettair krediet: 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | 2031 | € 122.051,03 | € 127.182,71 | € 132.377,06 | € 137.787,15 | € 143.579,80 | € 149.611,23 |
Beschikbaar: 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | 2031 | € 122.051,03 | € 127.182,71 | € 132.377,06 | € 137.787,15 | € 143.579,80 | € 149.611,23 |
Geraamde uitgave: 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | 2031 | € 122.051,03 | € 127.182,71 | € 132.377,06 | € 137.787,15 | € 143.579,80 | € 149.611,23 |
BESLUIT eenparig aangenomen.
Artikel 1: De gemeenteraad keurt het inhoudelijk projectplan goed voor de intergemeentelijke samenwerking IGSW Woonfocus 2.0 tussen de gemeenten Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren en Maasmechelen, en projectuitvoerder Stebo, voor de periode van 1 januari 2026 tot en met 31 december 2031. Dit projectplan werd opgemaakt in het kader van het Besluit van de Vlaamse Regering van 14 maart 2025 betreffende het lokaal woonbeleid. Dit projectplan bevat zowel de verplichte basisinitiatieven (artikel 2) als eigen initiatieven (artikel 3). Artikel 2 De gemeenteraad gaat akkoord met de uitvoering van de basisinitiatieven zoals bepaald in het BVR Lokaal Woonbeleid, en onderschrijft het volgende engagement, dat verplicht vervat zit in de subsidieaanvraag: De gemeente engageert zich tot het uitvoeren van de basisinitiatieven, vermeld in artikelen 2.7 – 2.9 en artikelen 2.14 - 2.16 van het Besluit Vlaamse Codex Wonen. Overzicht van deze basisinitiatieven: Vlaamse beleidsprioriteit 1: De gemeente zorgt voor een divers en betaalbaar woonaanbod in functie van de woonnoden | Artikel in Besluit VCW | Nummer basisinitiatief | De lokale woningmarkt in kaart brengen, zowel de vraag- als de aanbodzijde | Art. 2.7, 1° | BI 1_1 | Kerncijfers over de woningmarkt periodiek op het lokaal woonoverleg bespreken; | Art. 2.7, 2° | BI 1_2 | Het ruimtelijk beleid betrekken bij het lokaal woonoverleg; | Art. 2.7, 3° | BI 1_3 | Voorzien in een aanbod van nood- of doorgangswoningen op lokaal of bovenlokaal niveau, of samenwerken met een partner om in een aanbod van nood- of doorgangswoningen te kunnen voorzien; | Art. 2.7, 4° | BI 1_4 | Een gecoördineerd lokaal sociaal woonbeleid voeren; | Art. 2.7, 5° | BI 1_5 | Leegstaande gebouwen en woningen opsporen, registreren en aanpakken; | Art. 2.14, 2° | BI 1_6 | Verwaarloosde gebouwen en woningen opsporen, registreren en aanpakken. | Art. 2.14, 3° | BI 1_7 | | | | Vlaamse beleidsprioriteit 2: De gemeente werkt aan de kwaliteit van het woningpatrimonium en de woonomgeving | Artikel in Besluit VCW | Nummer basisinitiatief | Kerncijfers over de bewaking van de kwaliteit van het woningpatrimonium periodiek op het lokaal woonoverleg bespreken; | Art. 2.8, 1° | BI 2_1 | Een gecoördineerd lokaal woningkwaliteitsbeleid voeren; | Art. 2.8, 2° | BI 2_2 | De lokale partners via structurele samenwerking betrekken bij het lokale woningkwaliteitsbeleid. | Art. 2.15, 2° | BI 2_3 | | | | Vlaamse beleidsprioriteit 3: De gemeente informeert, adviseert en begeleidt inwoners met vragen over wonen | Artikel in Besluit VCW | Nummer basisinitiatief | Kerncijfers over Vlaamse, provinciale en gemeentelijke woonpremies periodiek op het lokaal woonoverleg bespreken; | Art. 2.9, 1° | BI 3_1 | Vanaf een door de minister van wonen vast te stellen datum en uiterlijk op 1 januari 2028: Via een laagdrempelig geïntegreerd woon- en energieloket gestructureerde basisinformatie aanbieden aan elke inwoner. | Art. 2.9, 2° | BI 3_2 | Inwoners ondersteunen bij de administratieve procedure ongeschikt-, onbewoonbaar- en overbewoondverklaring van een woning; | Art. 2.9, 3° | BI 3_3 | Een partnerschap aangaan met het energiehuis dat actief is in de gemeente; | Art. 2.9, 4° | BI 3_4 | Een partnerschap aangaan met lokale partners. | Art. 2.16, 2° | BI 3_5 |
Artikel 3 De gemeenteraad gaat akkoord met de uitvoering van de volgende eigen initiatieven zoals afgesproken in de taakverdeling tussen de gemeente en projectuitvoerder Stebo: ● Faciliteren van betaalbaar wonen voor kwetsbare inwoners, ● Toepassen van en informeren over het lokale kader voor de huisvesting van tijdelijke (buitenlandse) arbeidskrachten, ● Werken aan kwaliteitsvolle kamerwoningen op wenselijke locaties ● (Onderzoek naar) een verplicht CA voor huurwoningen ● Afsprakenkader woonmaatschappij PLUS, ● Technisch advies voor inwoners (individueel), ● Informeren en ondersteunen van kwetsbare inwoners bij het uitoefenen van hun woonrechten (individueel en collectief), Artikel 4 De gemeente en projectuitvoerder Stebo engageren zich om de taken uit te voeren zoals afgesproken in de taakverdeling tussen beide partners: ● De gemeente neemt voor alle basisinitiatieven en eigen initiatieven steeds de regierol op zoals vastgelegd in het BVR Lokaal Woonbeleid; ● De projectuitvoerder neemt de rol van uitvoerder op en ondersteunt en adviseert de gemeente bij het opvolgen van processen en dossiers binnen het thema wonen, met uitzondering van het behandelen van beroepen; ● De uitvoering van taken gebeurt steeds in samenspraak tussen de gemeente en de projectuitvoerder. Artikel 5 De gemeenteraad gaat akkoord met de ledenlijst voor de stuurgroep zoals toegevoegd in bijlage. Artikel 6 De gemeenteraad keurt de jaarlijkse bijdrage goed als cofinanciering van het project IGSW Woonfocus 2.0 voor de werkingsperiode 2026-2031, onder voorbehoud van toezegging van Vlaamse subsidiëring. Werkingsjaar | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | 2031 | Cofinanciering | € 115.227,70 | € 120.104,24 | € 125.033,61 | € 130.168,48 | € 135.675,28 | € 141.409,79 | Uitbreiding (TA en woningcontroles verplicht CA) | € 6.823,33 | € 7.078,47 | € 7.343,45 | € 7.618,67 | € 7.904,53 | € 8.201,44 | Totaal Heusden-Zolder | € 122.051,03 | € 127.182,71 | € 132.377,06 | € 137.787,15 | € 143.579,80 | € 149.611,23 |
Dit bedrag komt voor de gemeente Heusden-Zolder overeen met 1,77 VTE voor de basisinitiatieven en eigen initiatieven, en 0,08 VTE voor de uitbreiding, voor projectuitvoerder Stebo vzw. Deze personeelsinzet van de projectuitvoerder bevat zowel de tijdsinzet van medewerkers voor specifieke woontaken, als het interne omkaderend personeel nodig voor de uitvoering van deze taken. In de gemeente zal daarnaast nog eigen personeelsinzet nodig zijn voor de uitvoering van de eigen gemeentelijke taken. Er wordt bij de projectuitvoerder Stebo een totale personeelsinzet voorzien van 5,05 VTE voor het hele IGS, voor de uitvoering van basisinitiatieven en eigen initiatieven. Hierbij wordt de taakverdeling tussen gemeente en projectuitvoerder gehanteerd zoals overeengekomen. Het gedetailleerde overzicht van de budgetten voor de volledige werkingsperiode is te vinden in de “Financiële begroting IGSW Woonfocus 2026-2031” die wordt toegevoegd in bijlage. Bijlagen ● Subsidieaanvraag voor een intergemeentelijk project ter ondersteuning van het lokaal woonbeleid 2026-2031; ● Plan van aanpak met overzicht van de eigen initiatieven; ● Ledenlijst van de stuurgroep; ● Bewijs van de oprichting van het intergemeentelijk samenwerkingsverband; ● Financiële begroting IGSW Woonfocus 2026-2031. |