MOTIVERING Juridische gronden • artikelen 40 en 41, decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017 Feiten en context Limburg.net een intergemeentelijk samenwerkingsverband met rechtspersoonlijkheid is, en meer bepaald een opdrachthoudende vereniging zoals bedoeld in artikel 398, §2, 3° van het Decreet van 22 december 2017 over het Lokaal Bestuur (verder ‘DLB’). Het lidmaatschap van de gemeente bij Limburg.net. De statuten van Limburg.net (verder ‘de Statuten’). De beslissing van de raad van bestuur van Limburg.net van 6 november 2019 tot goedkeuring van de agenda van de algemene vergadering van Limburg.net van donderdag 19 december 2019 om 18 uur. De volgende agendapunten werden vastgesteld: 1)Welkom door de voorzitter 2)Goedkeuring verslag van de vorige algemene vergadering 3)Aanduiding secretaris en stemopnemers (art. 38 statuten) 4)Begroting 2020, te ontwikkelen activiteiten en strategie Bijlagen: Begroting 2020 – PowerPoint Begroting 2020 5)De invoering van een uniform inzamelsysteem ‘Optimo’ in Limburg en Diest in de loop van 2021 Bijlagen: PowerPoint Optimo DEF – Modelgemeenteraadsbesluit – Samenvattende nota Optimo – Interactieve pdf 6)Benoeming leden algemeen comité De stad Bilzen draagt mevr. Maike Meijers voor als afgevaardigde voor het algemeen comité 7)Varia De gemeenteraad dient een inhoudelijk standpunt in te nemen aangaande agendapunt 5, de invoering van het Optimo inzamelsysteem in Limburg en Diest. Enerzijds bepalen de Statuten (artikel 3) dat ingevolge de beheersoverdracht elke deelnemende gemeente er zich toe verbindt zich te schikken naar de richtlijnen van de vereniging betreffende de aard van het afval, de wijze van ophaling, alsook de aflevering en het transport ervan. Anderzijds bepaalt artikel 35 van de Statuten dat alle beslissingen die een zware weerslag hebben op het bestaan van de vereniging, op haar werking of op de verbintenissen van de deelnemers, door de algemene vergadering dienen te worden behandeld. De raad van bestuur van 6/11/2019 gaf groen licht betreffende de invoering van het Optimo systeem en besliste tegelijk dit agendapunt aan de algemene vergadering voor te leggen, die hierover conform artikel 39 van de Statuten een beslissing zal nemen. Er wordt verwezen naar de uitgebreide toelichtingen van het Optimo systeem zoals gegeven door Limburg.net tijdens de Optimo inlichtingenvergaderingen van 21/10/2019 te Borgloon, van 13/11/2019 te Lummen en van 25/11/2019 te Genk. Optimo is een nieuwe en innovatieve manier om afval te sorteren, in te zamelen en te verwerken, waarbij de burger het afval sorteert in verschillende kleuren zakken, die allemaal op dezelfde dag en met 1 wagen om de 2 weken worden opgehaald. De huidige voorziene afvalsoorten zijn huisvuil, pmd, zachte plastics (deze 2 kunnen op termijn ook in 1 zak worden opgehaald), keukenafval, tuinafval en textiel. De ingezamelde zakken worden nadien via een optische sorteerinstallatie automatisch terug gescheiden om van daaruit naar de verschillende verwerkingen gebracht te worden. Al van bij de fusie van Limburgse afvalintercommunales in 2006 werd de wens van een uniform inzamelsysteem in Limburg geformuleerd en werd gewerkt aan de uniformering van de bestaande systemen. Zo werd door het ‘Plan010’ gerealiseerd dat binnen eenzelfde inzamelsysteem dezelfde kosten voor dezelfde dienstverlening worden aangerekend (zie bijvoorbeeld identieke (huisvuil)zakken aan dezelfde prijs voor alle gemeenten die met zakken werken). Historische investeringen en de uiteenlopende voordelen van de bestaande systemen (lagere kostprijs zakkeninzameling versus hogere service containerinzameling) lieten verdere stappen voorlopig niet toe. In het beleidsplan 2013-2018, goedgekeurd op de algemene vergadering van 9 oktober 2013 werd de bijsturing van de bestaande inzamelsystemen en het onderzoek naar nieuwe inzamelsystemen als prioriteit naar voor geschoven en unaniem goedgekeurd. In 2014 en 2015 werd door Limburg.net belangrijke knowhow opgebouwd door de oprichting van een eigen inzameldienst van Limburg.net en in 2016 werd gestart met een testcase Optimo in de gemeente Lommel. In het Ondernemingsplan 2019-2025 van Limburg.net, zoals goedgekeurd door de algemene vergadering van 27 juni 2019, werd als doelstelling de uitrol van een uniforme inzameling binnen Limburg en Diest opnieuw expliciet benoemd (strategische doelstelling 2/ operationele doelstelling 4). Met Optimo wordt thans een uniform, toekomstgericht, prijs- en milieubewust en flexibel inzamelsysteem voorgesteld. De verschillende voordelen van het Optimo inzamelsysteem: 1.Belangrijke milieu- en mobiliteitswinsten De Optimo inzameling impliceert dat er slechts met 1 vrachtenwagen wordt opgehaald, die optimaler kan gevuld worden (betere mix van zware en lichte fracties), met als gevolg dat er in heel Limburg en Diest in totaal 27% minder kilometers moeten afgelegd worden. Bovendien worden er meer afvalsoorten ingezameld (6 in plaats van 3 huidig). Het grootste deel van de minder gereden kilometers situeert zich in de ophaalkilometers in dichtbevolkte gebieden, met een positief effect op mobiliteit. De uitstoot ligt in deze gebieden ook hoger dan bij de afvoer naar de verwerking (veel stoppen en optrekken), zodat de CO2-winst zelfs oploopt tot 40 %. In het kader van Limburg klimaatneutraal is de doelstelling geformuleerd om in 2020 de broeikasemissies met 30% te doen dalen en om tegen 2050 volledig klimaatneutraal te zijn. De gemeente heeft deze doelstelling onderschreven. Met de invoering van Optimo wordt betreffende het gedeelte verminderde (afval)transporten, een significante bijdrage aan deze doelstelling geleverd. 2.De afvalprijs blijft onder controle Op basis van gemaakte simulaties en afspraken, zal bij de invoering van het Optimo systeem de prijs van de basisdienstverlening (exclusief quotum) aan € 92,09 per gezin worden aangerekend. Dit is momenteel de prijs van de inzameling in de gemeenten met zakken en groenafval (West). Dit betreft bovendien een belangrijke prijsdaling ten aanzien van de huidige gezinskost van resp. € 111,35 (gemeenten Zuid), € 110,29 (gemeenten Oost en Bilzen) en € 109,84 (Bree en Maaseik). Het Optimo syteem zorgt dus voor een stabiele prijszetting in de toekomst (zie interactieve PowerPoint voor concrete berekening voor uw gemeente). 3.Oplossing voor verwerking van de organische fractie De prijs van de verwerking van het gft-afval ligt zeer hoog, met name op € 85/ton. Door deze fractie in de toekomst gescheiden in te zamelen, geeft dit 2 voordelen tegelijk: • Zowel keukenafval als tuinafval kan aan een veel lager tarief worden verwerkt. Voor tuinafval bedraagt dit momenteel € 35/ton en ook voor keukenafval kan de prijs aanzienlijk naar beneden. • De gescheiden inzameling van keukenafval zal mensen er eerder toe aanzetten dit uit het huisvuil te halen. Dit geeft een potentieel van zo’n 10 à 15 kg daling van de huisvuilcijfers in de gemeenten van Oost en West. Bovendien geeft de gescheiden inzameling een antwoord op de (Europese) vraag om toekomstgericht zoveel mogelijk organisch afval uit het huisvuil te halen en selectief in te zamelen. Ook het Vlaams regeerakkoord vermeldt dat Vlaanderen sterk wil inzetten op de inzameling van organisch-biologisch afval, zodat dit zo hoogwaardig mogelijk wordt verwerkt. Bionerga nv, die instaat voor de verwerking van de verschillende afvalsoorten, zoals de verbranding van het huisvuil en ook de compostering van het gft- en tuinafval, geeft aan dat de gft-composteringen op de huidige locaties moeilijk houdbaar zullen blijven in de toekomst. De site in Maasmechelen moet op termijn verplicht sluiten omwille van natuurgebied (zonevreemde plek binnen Nationaal Park). In Bilzen geraakt de site meer en meer ingesloten door handel (baanwinkels). De installatie daar zou nog wel kunnen worden aangewend voor groencompostering waardoor het risico op geuroverlast kleiner wordt. De omschakeling van de huidige gft-inzameling naar een doorgedreven gescheiden inzameling in heel Limburg en Diest is bijgevolg omwille van diverse redenen wenselijk en zelfs noodzakelijk. In de 16 gemeenten waar vandaag geen gft-inzameling bestaat, krijgen de inwoners door Optimo de kans om op een laagdrempelige en goedkope manier ook keukenafval (dat vandaag soms verdwijnt in de huisvuilzak) selectief aan te bieden voor hoogwaardige recyclage. Voor het ‘verlies’ van de gft-bak in de overige gemeenten zijn er verschillende en afdoende alternatieven voor de burger: Preventie door thuiscomposteren, kippen, mulchmaaiers,… Keukenafval en tuinafval van kleine tuinen via zakken met de Optimo inzameling meegeven Afvoer naar de recyclageparken Optioneel voor de burger die dit wenst: • tuinbak van 240 L via Limburg.net: 12 ophalingen aan € 60 /jaar • ophaling snoeihout op afroep / 12 keer per jaar aan € 15/keer met maximum 2 m² De omschakeling zal zeer goed moeten gecommuniceerd en begeleid worden. Hiertoe zal Limburg.net een plan uitwerken op maat van de gemeenten, waarin bijkomende flankerende maatregelen zullen worden voorgesteld om de omschakeling zo goed mogelijk te laten verlopen (bv. mogelijkheid tot omruiling gft container voor compostvat / compostbak, tips en mogelijkheden inzake bijhouden van (keuken)afval in kleine ruimtes, desgevallend aanbod uitwerken van recipiënten, enz…). 4.Flexibiliteit Een groot voordeel aan de inzameling via zakken is dat er flexibel kan ingespeeld worden op wijzigende omstandigheden, zoals bv. reverse logistics of extra fracties waarvoor het niet haalbaar is een aparte ophaalwagen door alle straten te laten rijden. In het Optimo syteem kan een extra fractie ingezameld worden zonder dat dit een grote impact heeft op mobiliteit (geen extra vrachtwagen) en bijgevolg aan marginale meerkost. Dit geeft de mogelijkheid om op een gemakkelijke manier in te spelen op de noden van de toekomst. 5.Betere dienstverlening door extra fracties en alles op 1 dag in te zamelen Het inzamelsysteem wordt sinds 2016 reeds uitgebreid getest in Lommel, tot uitermate tevredenheid (<90%) van de inwoners. Een eerste groot voordeel is dat er meer fracties aan huis worden ingezameld. Vooral de inzameling van zachte plastics wordt zeer positief onthaald. Maar bijvoorbeeld ook textiel kan meegegeven worden indien gewenst, of tuin- en/of keukenafval, allemaal in 1 beweging met het huisvuil en het pmd. Ook wordt het als een enorm voordeel ervaren dat alle afvalsoorten op dezelfde dag worden ingezameld. Ook in 2 (deel)gemeenten met containers werd gedurende een jaar een test gedaan met Optimo. Hieruit blijkt dat de burger het afgeven van de gft- en/of huisvuilcontainer wel als een gemis ervaart. Wat betreft de gft-inzameling wordt verwezen naar punt 2 en 3 betreffende de financiële en ecologische winsten, de noodzaak van de omschakeling, evenals de alternatieven voor de burger. Wat betreft de huisvuilinzameling via containers, organiseert Limburg.net voor de 8 gemeenten die momenteel van dit systeem gebruik maken (As, Bilzen, Bocholt, Dilsen-Stokkem, Kinrooi, Lanaken, Maasmechelen en Oudsbergen) een marktbevraging voor 6 jaar (4+2), ingaande van 2021 om in deze periode nog gebruik te kunnen maken van de grijze container. De marktbevraging wordt opgezet met een perceel per gemeente en de mogelijkheid van toekenning van kortingen mits samenvoeging van verschillende percelen. Van zodra de definitieve prijs gekend is, kan elk van deze 8 gemeenten (afzonderlijk) beslissen om al dan niet over te schakelen op een huisvuilzak en de onmiddellijke implementatie van het volledige Optimo systeem, dan wel om de grijze diftarcontainer te behouden. In dit laatste geval wordt de meerkost van het systeem doorgerekend via een verhoging op de basisdienstverlening per gezin. Indien een gemeente in het voorjaar 2020 beslist om verder gebruik te maken van de diftar huisvuilcontainer, is zij door deze beslissing gehouden voor de volledige periode van 6 jaar. Wat verandert niet? De invoering van Optimo heeft geen invloed op de inzameling van papier/karton, glas, textiel via containers of de inzameling via de recyclageparken. De basisgezinskost van € 92,09 gaat evenwel uit van huidige quota op de parken en bestaande inzamelsystemen. Het gebruik van het quotum huisvuil staat eveneens los van het Optimo syteem, elke mogelijke wijziging hieraan in de toekomst wordt 1 op 1 doorgerekend via de afvalbelasting aan de burger (voor de gemeenten die hier gebruik van maken). Uiteraard wordt een gemeente door de invoering van het nieuwe inzamelsysteem niet verplicht de inning van de afvalbelasting via Limburg.net te laten lopen. Voor de gemeenten die reeds de machtiging gegeven hebben aan Limburg.net om de afvalbelasting te innen, blijft deze machtiging doorlopen. Bij de goedkeuring van de belastingreglementen beslissen zij over de gemeentelijke tussenkomsten, vrijstellingen en/of verminderingen op de afvalbelasting. Opschortende voorwaarden De invoering van Optimo is gepland in 2021 maar is afhankelijk van de bouw van de sorteerinstallatie door Bionerga en het behoud van de geraamde prijzen na marktbevragingen van de bouw van de Optimo-installatie door Bionerga en van de ophaalcontracten. Het systeem zal, bij goedkeuring van de algemene vergadering, cf. de bepalingen in het Uitvoeringsplan voor het huishoudelijk afval en gelijkaardig bedrijfsafval (2016) worden voorgelegd aan de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM). Argumentatie Er zijn geen bezwaren voorhanden om de goedkeuring van de agenda te weigeren BESLUIT eenparig aangenomen.
Artikel 1: De agenda van de Bijzondere Algemene Vergadering van 19 december 2019 van de opdrachthoudende vereniging Limburg.net wordt goedgekeurd. Artikel 2: De gemeente verwijst naar de uitgebreide PowerPoint in bijlage betreffende het uniform inzamelsysteem ‘Optimo’ waarin Limburg.net voorstelt om het Optimo systeem uit te rollen. Gezien de financiële en milieuwinsten die dit nieuwe systeem met zich meebrengt verklaart de gemeente zich principieel akkoord dat Limburg.net verdere stappen onderneemt om dit systeem in te voeren in alle gemeenten van Limburg.net, met name: Limburg.net start met de nieuwe marktbevragingen voor de inzameling volgens het Optimo systeem vanaf 2021 in heel Limburg en Diest, met uitzondering van de fractie huisvuil in de 8 gemeenten die momenteel deze fractie met een diftar container inzamelen. Voor deze gemeenten wordt voor de fractie huisvuil een aparte marktbevraging met diftarcontainers georganiseerd. Bionerga start met de marktbevraging en voorbereidende werkzaamheden voor de Optimo-sorteerinstallatie. De definitieve invoering zal maar plaatsvinden onder volgende voorwaarden: 1.De prijs van de basisdienstverlening van het volledige Optimo syteem voor de burger bedraagt € 92,08 voor de jaren 2021 tot en met 2025, waarbij onder de basisdienstverlening begrepen zit: • De 2-wekelijkse inzameling van 6 afvalsoorten in verschillende kleuren zakken met 1 ophaalwagen op 1 dag, waarbij de afvalsoorten op kleur zak terug automatisch gescheiden worden in een optische sorteerinstallatie. • De afvalsoorten bij opstart zijn voor alle gemeenten: huisvuil (met uitzondering van de 8 gemeenten hieronder vermeld), pmd en zachte plastics (deze 2 soorten zullen in 2021 in principe in 1 zak worden opgehaald), keukenafval en tuinafval. De 8 gemeenten die vandaag huisvuil met diftarcontainers ophalen, zijnde As, Bilzen, Bocholt, Dilsen-Stokkem, Kinrooi, Lanaken, Maasmechelen en Oudsbergen beslissen uiterlijk in het voorjaar van 2020 - na een marktbevraging voor inzameling van huisvuil met diftarcontainers - om al dan niet gebruik te blijven maken van de diftarcontainers met huisvuil, dan wel ook voor deze fractie in het Optimo systeem in te stappen. De gemeenten die verder gebruik maken van de diftarcontainers voor huisvuil, betalen de meerkost van dit systeem bovenop het bedrag van de basisdienstverlening. • Het gebruik van de recyclageparken, inclusief de huidige quota (600 kg/gezin voor asbest, 1.000 kg/gezin voor bouwpuin en 400 kg/ gezin groenafval). 2.De prijzen van de (extra) dienstverlening (indien de burger dit wenst): • Huisvuilzak 44 L: € 1,25 • Huisvuilzak 22 L: € 0,625 • Pmd of zachte plastics (of op termijn p+md) 60 L: € 0,15 • Textielzak 50 L: € 0,10 • Groenafvalzak 50 L: € 0,25 • Keukenafvalzak 22 L: € 0,20 • Tuinbak (uitsluitend tuinafval) 240 L – jaarlijks abonnement van € 60 / jaar – 12 ledigingen • Snoeihout op afroep– max. 12/keer per jaar: € 15 / keer – max. 2m³ De prijs van de basisdienstverlening zoals vermeld is exclusief een quotum huisvuil in functie van de gezinssamenstelling. Tot een eventuele afwijkende beslissing door de raad van bestuur van Limburg.net blijven de huidige quota huisvuil behouden en doorgerekend via de afvalbelasting als 1 kohierbedrag. Mogelijke toekomstige aanpassingen aan het quotum worden 1 op 1 tot uiting gebracht via de afvalbelasting van de burger (enkel in de gemeenten waar dit van toepassing is). Andere dienstverleningen zoals o.m. de inzameling van verschillende afvalsoorten op de recyclageparken, inzameling textiel, papier/karton, grofvuil, glas,… evenals de geldende tarieven en contantbelastingen worden niet gewijzigd door de invoering van Optimo en blijven in de toekomst onderworpen aan het reguliere besluitvormingsproces van de raad van bestuur van Limburg.net. De uitrol van het Optimo systeem kan maar definitief plaatsvinden op voorwaarde dat na de marktbevragingen er geen structurele prijsafwijkingen zijn ten aanzien van de geraamde prijzen zoals vermeld in dit besluit en bevestiging van de OVAM dat de inzameling voldoet aan de bepaling van het uitvoeringsplan voor het huishoudelijk afval en gelijkaardig bedrijfsafval Artikel 3: Het college van burgemeester en schepenen wordt gelast met de uitvoering van dit besluit en in het bijzonder met het in kennis stellen van onderhavig gemeenteraadsbesluit aan de opdrachthoudende vereniging. |